WETENSCHAP EN SPIRITUALITEIT

Wetenschap en spiritualiteit lijken elkaars tegenpolen. Een spiritueel persoon ‘zweeft’, gelooft in wazige zaken als bijna-doodervaringen, energiestromen en communicatie met overledenen. Een wetenschapper moet hier niets van hebben, maar zoekt alles haarfijn uit. Deze kritische houding maakt van hem een gevoelloos, materialistisch ofwel a-spiritueel mens. Deze vooroordelen beginnen steeds meer plaats te maken voor de ervaring dat wetenschappers zich bij hun werk door spiritualiteit laten inspireren, maar ook dat spiritueel georiënteerde mensen regelmatig gebruik maken van wetenschappelijke kennis om tot dieper inzicht te komen. Als zodanig zijn wetenschap en spiritualiteit geen tegenpolen van elkaar, maar vullen zij elkaar aan. Zo maakt de medische wetenschap steeds meer gebruik van de spirituele meditatie om patiënten te leren omgaan met hun stress. Anderzijds leidt onderzoek naar een spirituele praktijk tot nieuwe wetenschappelijke feiten. Het lijkt er zo dan op dat wetenschappelijke nauwgezetheid en spirituele gevoeligheid een eenheid vormen die de creativiteit en nieuwsgierigheid ten goede komt.

Velen van ons zijn opgegroeid in een wereld waarin de wetenschap een steeds belangrijker plaats innam. Spiritualiteit speelde nauwelijks een rol van betekenis. Vaak ook werd spiritualiteit verward met het geloof via geïnstitutionaliseerde godsdiensten, die door hun twijfelachtige rol in de geschiedenis van de mensheid steeds meer van hun aanzien en vanzelfsprekendheid verloren.

De laatste jaren worden steeds meer mensen aangetrokken door ‘spiritualiteit’, vooral via oosterse filosofieën. Voor hun gevoel geeft die spiritualiteit hen meer inzicht in hoe te leven. Daarmee ervaren zij meer rust en geluk. In tegenstelling tot veel godsdiensten gaat het bij spiritualiteit niet om een systeem van aanbidding met allerlei rituelen, maar om een positieve instelling jegens jezelf en anderen. Zo ervaart men het leven eerder als een genot dan een strijd. Er wordt gestreefd naar een gelukkig leven waarvoor bevredigende relaties en een zingeving vaak voldoende zijn. Geluk komt namelijk niet door materiele zaken, maar van binnenuit.

Wetenschap gaat over het verklaren van de wereld. Spiritualiteit over het beleven daarvan. Daarom is spiritualiteit ook niet grijpbaar of te bewijzen. Het gaat er meer om hoe men dingen van binnenuit beleeft. Het is een levenshouding die meer op intuïtie en gevoel dan op verstand is gebaseerd. Dat maakt het voor velen moeilijk om contact te maken met ‘de spirituele dimensie’. Toch komt hier steeds meer informatie over. In dit kader wordt langzamerhand getracht een overzichtelijk beeld te scheppen. Met deze basis kan elke lezer zelf zijn eigen weg naar geluk en zingeving zoeken. Uiteindelijk leeft hij dan in harmonie met het universum.